ระบบย่อยอาหาร

ระบบย่อยอาหาร
อาหารที่นำเข้าสู่ร่างกายจะต้องผ่านขบวนการย่อยให้มีโมเลกุลเล็กลงก่อนที่จะถูกเปลี่ยนเป็นพลังงาน หรือทำให้เกิด
เนื้อเยื่อเพื่อการเจริญเติบโตและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอให้แก่ร่างกาย
การย่อยอาหารคือ การทำให้โมเลกุลของอาหารที่มีขนาดใหญ่ ไม่ละลายน้ำ ถูกเปลี่ยนให้เป็นอาหารที่มีโมเลกุลขนาดเล็ก
ลง ละลายน้ำ และสามารถถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้
1. ระบบย่อยอาหารของมนุษย์
- ปาก อาหารจะถูกเคี้ยวและคลุกเคล้ากับน้ำลาย และเกิดการย่อยทางเคมีขึ้นครั้งแรก จากนั้นอาหารจะถูกกลืน
ไปตามหลอดอาหาร
- หลอดอาหาร จะบีบตัว ทำให้อาหารเคลื่อนที่จากปากสู่กระเพาะอาหาร
- กระเพาะอาหาร อาหารคลุกเคล้ากับเอ็มไซม์และพักอยู่ระยะหนึ่ง กรดเกลือที่กระเพาะอาหารสร้างขึ้นจะช่วย
ฆ่าเชื้อโรคที่ปนมากับอาหาร
- ลำไส้เล็ก อาหารทุกชนิดส่วนใหญ่จะถูกย่อยที่ลำไส้เล็กจนกระทั่งได้สารอาหารที่มีโมเลกุลเล็ก และละลายน้ำ
จากนั้นจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด
- ลำไส้ใหญ่ น้ำจะถูกดูดกลืนคืนสู่ร่างกายเหลือแต่กากอาหาร
- ลำไส้ตรง
- ทวารหนัก กากอาหารจะถูกส่งมาพักเพื่อรอขับถ่ายออกนอกร่างกายต่อไป
2. อวัยวะที่ช่วยย่อยอาหาร
2.1 ตับ ทำหน้าที่สร้างน้ำดีแล้วส่งไปเก็บไว้ในถุงน้ำดี ซึ่งมีท่อน้ำดีเปิดสู่ลำไส้เล็ก น้ำดีจะช่วยให้ไขมันแตกตัวมี
ขนาดเล็กลง เพื่อให้เอ็มไซม์ทำหน้าที่ย่อยไขมันได้ง่ายขึ้น
2.2 ตับอ่อน ทำหน้าที่สร้างเอ็มไซม์หลายชนิดที่เกี่ยวกับการย่อยสารอาหาร ซึ่งเอ็มไซม์ ที่สร้างจะถูกส่งไปยังลำไส้
เล็ก เพื่อใช้ในการย่อยสารอาหารต่อไป
3. การย่อยสารอาหาร
สารเคมีชนิดพิเศษที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหาร เรียกว่า เอ็มไซม์ โดยที่เอ็มไซม์จะเข้าไปทำให้สารอาหารที่มีโมเลกุล
ใหญ่ ไม่ละลายน้ำ เปลี่ยนเป็นสารอาหารที่มีโมเลกุลเล็กลงและละลายน้ำ ซึ่งสามารถซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้
เอ็มไซม์
สารโมเลกุลใหญ่ ไม่ละลายน้ำ ==============􀃎 สารโมเลกุลเล็ก ละลายน้ำ
เอ็มไซม์แต่ละชนิดจะมีลักษณะเฉพาะในการย่อยสลายสารอาหารชนิดใดชนิดหนึ่ง เช่น โปรตีน ถูกย่อยด้วยเอ็มไซม์โพร
ทีเอส ได้กรดอะมิโน หากเป็นเอ็มไซม์ชนิดอื่นจะไม่สามารถย่อยโปรตีนได้
อะไมเลส
คาร์โบไฮเดรต =======􀃎 กลูโคส
โพรทีเอส
โปรตีน =======􀃎 กรดอะมิโน
ไลเปส
ไขมัน =======􀃎 กรดไขมัน + กลีเซอรอล
4. การดูดซึมอาหาร
หลายคนคงเข้าใจว่าการย่อยอาหารและการดูดซึมอาหารจะเกิดที่กระเพาะอาหาร แต่ความเป็นจริงแล้วการย่อยอาหารและการ
ดูดซึมอาหารจะเกิดขึ้นที่ลำไส้เล็กมากกว่าที่กระเพาะอาหาร เพราะกระเพาะอาหารเป็นจุดที่พักอาหารชั่วคราว เพื่อให้อาหารได้คลุก
เคล้ากับเอ็มไซม์หรือน้ำย่อยที่สร้างขึ้น และย่อยอาหารได้เพียงบางอย่าง ยกเว้นคาร์โบไฮเดรตและไขมัน เนื่องจากกระเพาะอาหารไม่
มีเอ็มไซม์อะไมเลสและไลเปส อาหารที่ผ่านจากการย่อยจากกระเพาะอาหารจึงถูกส่งผ่านมายังลำไส้เล็ก เพื่อทำการย่อยอย่างสมบูรณ์
โดย ผนังด้านในของลำไส้เล็กจะมีลักษณะเป็นปุ่มที่เรียกว่า วิลลัส (villus) ยื่นออกมาเป็นจำนวนมาก เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการย่อยอาหาร
นอกจากนี้ยังมีหลอดเลือดฝอยที่ทำหน้าที่ในการดูดซึมสารอาหาร
ในลำไส้เล็กจะมีเอ็มไซม์และสารต่างๆ ที่จำเป็นต่อการย่อยอาหารหลายประเภทโดยเอ็มไซม์ และสารต่างๆ เหล่านี้จะถูกสร้าง
ขึ้นที่อวัยวะต่างๆ ดังนี้
1) ลำไส้เล็ก
2) ตับอ่อน
3) ตับ
สารอาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรต โปรตีนและไขมันที่ถูกย่อยจนมีขนาดเล็กและละลายน้ำได้ จะถูกดูดซึมผ่านลำไส้เล็ก
เข้าสู่กระแสเลือด และถูกส่งต่อทางหลอดเลือดไปยังเซลล์ทั่วร่างกายพร้อมกับกระแสเลือด จากนั้นปฏิกิริยากับก๊าซออกซิเจนที่ได้
จากการหายใจเข้า เปลี่ยนเป็นพลังงานที่ร่างกายจะนำไปใช้ต่อไป